وزن میلگرد در انواع سایزها، یکی از عوامل کلیدی در تعیین کیفیت و قیمت میلگرد به‌شمار می‌آید، چراکه مستقیماً با نوع و گرید فولاد استفاده‌شده در تولید میلگرد ارتباط دارد. بر این اساس، جدول وزن میلگرد به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مراجع برای ارزیابی وزن و کیفیت استاندارد میلگرد به شمار می‌رود. در صورتی‌که اطلاعات کافی در این زمینه نداشته باشید، ممکن است در معرض خطر سوءاستفاده از سوی افراد سودجو قرار بگیرید. تفاوت قابل‌توجه وزن میلگرد با استانداردهای تعیین‌شده می‌تواند نشان‌دهنده غیراستاندارد بودن آن و عدم تطابق با خواص مکانیکی مورد انتظار باشد. این مسئله می‌تواند منجر به کاهش توان تحمل میلگرد در برابر فشارهای مختلف گردد. شما می‌توانید وزن میلگرد در تمامی سایزها را در جدول زیر مشاهده کنید.
جدول وزن میلگرد اطلاعات کمتری نسبت به جدول اشتال دارد و همان‌طور که از نامش پیداست، فقط شامل سایز و وزن میلگردها می‌شود. نکته قابل‌توجه این است که میلگردها در این جدول ممکن است بسته به کارخانه تولیدکننده متفاوت باشد،
چرا که تولیدکنندگان مختلف ممکن است میلگردها را بر اساس استانداردهای خاص خود تولید کنند و وزن آن‌ها کمی با یکدیگر فرق کند. تنها کارخانه ذوب‌آهن اصفهان میلگردهایی با وزنی مطابق با جدول اشتال تولید می‌کند. با این حال، در مواقعی که به جدول اشتال
دسترسی ندارید، استفاده از جدول وزن می‌تواند مفید باشد.
استفاده از جدول وزن راحت‌تر از جدول اشتال نیز هست. برای محاسبه وزن توسط جدول وزنی باید سایز میلگرد موردنظر را در جدول پیدا کرده و در ستون مقابل آن، وزن شاخه 12 متری را بخوانید. سپس آن را در تعداد شاخه موردنیاز ضرب کنید تا وزن کل
میلگردهای مصرفی به دست آید. اعدادی که در جدول وزنی نوشته می‌شوند معمولاً به‌صورت رند شده هستند.
میلگرد ۱۶ یکی از پرفروش‌ترین میلگردها در کاربردهای صنعتی و سازه‌ای است. درنتیجه، وزن این میلگرد اهمیت بسزایی داشته و علاوه بر تعیین قیمت این محصول، در میزان مقاومت میلگرد نیز نقش دارد. از میلگرد 16 اغلب برای ساخت ستون، میلگردهای
طولی و عرضی فونداسیون و ساخت دکل‌ها استفاده می‌شود. برای محاسبه وزن میلگرد 16 به صورت زیر عمل می‌کنیم:
برای محاسبه میلگرد ۱۶، می‌توان از سه روش زیر استفاده کرد:
یافتن وزن واحد طول میلگرد ۱۶ از جدول اشتال و ضرب آن در طول میلگرد و سپس در تعداد شاخه‌ها.
یافتن وزن میلگرد ۱۶ از جدول وزنی و ضرب کردن این عدد در تعداد شاخه‌های میلگرد.
استفاده از فرمول محاسبه وزن میلگرد ۱۶ برای محاسبه وزن کلی.
4000 / 7.86 * 3.14 * سایز (قطر) * سایز (قطر) = وزن میلگرد به کیلوگرم
به عنوان مثال، روش محاسبه وزن میلگرد 16 به ازای یک متر از طول آن از طریق فرمول به صورت زیر است:
کیلوگرم 1.58 = 4000 / 7.86 * 3.14 * 16 * 16 = وزن میلگرد ۱۶
اگر عدد به‌دست‌آمده را در ۱۲ ضرب کنید، وزن یک شاخه میلگرد ۱۶ به دست می‌آید که معادل ۱۸.۹۶ کیلوگرم خواهد بود. عددی که در جدول وزن میلگرد برای میلگرد ۱۶ ذکر شده، برابر با ۱۸.۹ کیلوگرم است. این نشان می‌دهد که با استفاده از فرمول مذکور، می‌توان
وزن تقریبی هر سایزی از میلگردها را با دقت بالا محاسبه کرد. تنها کافی است سایز میلگرد مورد نظر را به جای عدد ۱۶ قرار دهید و بقیه اعداد ثابت خواهند ماند. البته باید اشاره کرد که یک فرمول ساده‌تر هم برای محاسبه وزن انواع میلگردها وجود دارد که به‌صورت زیر است:
سایز میلگرد به توان 2 تقسیم بر عدد 162 = وزن یک متر از میلگرد
بر اساس این فرمول، وزن واحد طول میلگرد 16 برابر 1.58 کیلوگرم است. همان‌طور که مشاهده می‌شود، هر دو فرمول مقدار نهایی یکسانی را ارائه کرده‌اند و می‌توان از هر دو آن‌ها استفاده کرد. چه‌بسا که روش دوم بسیار ساده‌تر هم هست.
میلگرد ۱۴ از دیگر میلگردهای پرکاربرد در بازار است که در ساخت ستون‌های اصلی، فونداسیون و انواع تیرچه به‌کار می‌رود. از مزایای این میلگرد می‌توان به وزن مناسب و استحکام بالای آن اشاره کرد. این ویژگی‌ها همراه با قیمت مقرون‌به‌صرفه، باعث شده تا میلگرد ۱۴ یکی
از پرفروش‌ترین انواع میلگرد در بازار باشد. برای محاسبه وزن میلگرد ۱۴ نیز می‌توان از روش‌های مختلفی نظیر جدول وزنی، جدول اشتال یا فرمول محاسبه وزن استفاده کرد.
برای مقایسه دقت این روش‌ها، میلگرد ۱۴ به‌طور جداگانه با هر سه روش محاسبه خواهد شد. طبق جدول اشتال، وزن واحد طول میلگرد ۱۴ برابر ۱.۲۱ کیلوگرم است که برای یک شاخه ۱۲ متری، حدود ۱۴.۵ کیلوگرم به دست می‌آید. این مقدار در جدول وزنی میلگرد برای
شاخه ۱۲ متری برابر با ۱۵ کیلوگرم ذکر شده است. همچنین، با استفاده از فرمول محاسبه وزن، وزن هر متر میلگرد ۱۴ برابر ۱.۲ کیلوگرم است که با ضرب آن در ۱۲، وزن کل شاخه ۱۲ متری معادل ۱۴.۴ کیلوگرم به‌دست می‌آید. همان‌طور که مشاهده می‌شود، با استفاده از
هر سه روش، مقدار وزن میلگرد ۱۴ با دقت بسیار بالا و نزدیک به هم محاسبه می‌شود.
این میلگرد به‌دلیل وزن و استحکام کمتر، معمولاً به‌عنوان میلگرد دورپیچ در میلگردهای طولی یا عرضی و همچنین در ساخت خاموت‌ها به‌کار می‌رود. علت این امر این است که میلگرد ۱۰ به‌خاطر استحکام پایین‌تر، قابلیت تغییر شکل بالاتری دارد و به‌راحتی خم می‌شود.
این محصول در استانداردهای A2، A1 و A3 تولید و عرضه می‌شود. برای محاسبه میلگرد ۱۰ در تعداد شاخه‌های مشخص، کافی است وزن میلگرد ۱۰ را در تعداد شاخه‌ها ضرب کنید.
میلگرد ۸ پایین ترین سایز میلگرد در بین میلگردهای ساده و آجدار است و میلگردهای پایین تر از این سایز در دسته مفتول‌ها قرار می گیرند. پایین بودن میلگرد ۸ و مقاومت آن موجب سهولت در خم‌کردن این محصول و استفاده از آن برای کاربردهایی
که نیاز به خمکاری دارند می‌شود. این محصول معمولا در استاندارد A1 تولید می‌شود.
این محصول جزو میلگردهای سنگین به‌شمار می‌آید و بیشتر در ساخت فونداسیون سازه‌های سنگین و ستون‌های بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. میلگرد ۱۸ در استانداردهای A1، A2، A3 و A4 تولید و عرضه می‌شود. میلگرد ۱۸ سنگین‌تر از میلگردهای ۱۴ و ۱۶ است و به
همین دلیل، به‌واسطه سطح مقطع بزرگ‌تر، توانایی تحمل بار آن نیز بیشتر است.
میلگرد ۲۰ در بین سایزهای رایج و پرکاربرد دارای سنگین‌ترین وزن است و معمولا از آن برای ساخت فونداسیون سازه‌های بزرگ مانند آسمان‌خراش‌ها استفاده می‌شود. به دلیل اینکه میلگرد ۲۰ نسبت به دیگر میلگردهای پرکاربرد بیشتر است، این محصول استحکام
بالاتری داشته اما استفاده از آن موجب سنگین‌تر شدن سازه می‌شود. به همین علت استفاده از آن در سازه‌های معمولی چندان رایج نیست.
فرمول محاسبه وزن هر شاخه میلگرد به شرح زیر است که در آن، وزن به کیلوگرم، طول شاخه به متر، قطر برحسب میلی‌متر و چگالی میلگرد نیز برحسب گرم بر سانتی‌متر مکعب در نظر گرفته می‌شود. برای راحتی کار، در نظر داشته باشید که چگالی میلگردهایی که در ایران تولید می‌شوند معمولاً برابر 7.86 گرم بر سانتی‌متر مکعب است.
تعداد شاخه × 1000 ÷ 7.86 × طول شاخه × 4 ÷ (قطر * قطر) × 3.14 = وزن میلگرد
کیلوگرم 189.54 = 10 × 1000 ÷ 7.86 × 12 × 4 ÷ (16*16) × 3.14
تا به اینجا با انواع روش های موجود برای محاسبه آشنا شدیم. حال این سؤال پیش می‌آید که در بین این روش‌ها، کدام‌یک سریع‌تر ما را به جواب می‌رساند؟ هر یک از روش‌های حساب محاسبه مزایا و معایب خود را داشته اما با فرض اینکه همگی آن‌ها
در دسترس باشند، استفاده از جدول وزنی و جدول اشتال سریع ترین روش‌ها هستند. از بین جدول وزنی و جدول اشتال نیز، استفاده از جدول وزنی راحت‌تر و سریع‌تر است چون‌که به‌صورت مستقیم وزن شاخه 12 متری در آن مشخص شده است و شما تنها باید آن را در تعداد
شاخه میلگرد ضرب کنید. این روش سریع و با تقریب بالایی بوده اما اگر به دنبال حساب کردن دقیق وزن میلگرد هستید، پیشنهاد ما استفاده از جدول اشتال است.
محاسبه وزن میلگرد از دو جنبه اهمیت دارد. ابتدا، پیش از شروع ساخت، باید مقدار مصالح ساختمانی، به‌ویژه میلگرد، تخمین زده شود. برای این کار باید تناژ میلگرد مورد نیاز را بر اساس مساحت بنا، تعداد طبقات و تعداد ستون‌های اسکلت بتنی محاسبه کرد.
دومین جنبه، آگاهی از تناژ میلگرد هنگام خرید است. از آنجا که میلگرد مستقیماً بر قیمت آن تأثیر می‌گذارد، محاسبه دقیق مقدار میلگرد مورد نیاز از هدر رفت سرمایه در صورت خرید بیش از حد یا تأخیر در پروژه به‌دلیل خرید کم جلوگیری می‌کند. بنابراین،
لازم است که با استفاده از روش‌های مختلف، وزن دقیق میلگردهای مورد نیاز برای ساختمان را محاسبه کرد. این روش‌ها چه هستند و چگونه می‌توان از آن‌ها بهره برد؟
روش‌های مختلفی برای محاسبه وزن میلگرد وجود دارد که هر یک با توجه به شرایط و میزان دقتی که به آن نیاز دارید قابل‌استفاده هستند. برخی از آن‌ها نیاز به اطلاعات فنی بیشتری داشته اما برخی دیگر سریع‌تر شما را به دنبال آنچه
هستید می‌رسانند. روش‌های موجود
برای محاسبه وزن انواع میلگرد شامل موارد زیر می‌شوند:
وزن هر شاخه میلگرد ۱۶ برابر 19 کیلوگرم است.
وزن هر شاخه میلگرد ۱4 برابر 15 کیلوگرم است.
وزن هر شاخه میلگرد 10 برابر 8 کیلوگرم است.
وزن هر شاخه میلگرد 12 برابر 11کیلوگرم است.
وزن هر شاخه میلگرد 8 برابر 5 کیلوگرم است.
